Näme üçin premýer-ministrlik banklaryň aňynda beýle möhüm?
10/10/2022
Baş nyrhyň gelip çykyşy
Uly çökgünlikden ozal ABŞ-da karz stawkalary liberallaşdyryldy we her bank serişdeleriň bahasyny, töwekgelçilik baýraklaryny we beýleki faktorlary göz öňünde tutup, karz derejesini kesgitledi.
1929-njy ýylda ABŞ Uly Depressiýa girdi - ABŞ-nyň ykdysadyýetiniň ýaramazlaşmagy bilen kärhanalar köp ýapyldy we ýaşaýjylaryň girdejileri azaldy.
Şeýlelik bilen, bazarda maýa bilen islegiň arasyndaky deňsizlik ýüze çykdy we karz almaga ukyply kärhanalaryň we ýokary hilli karz alýanlaryň sany çalt azaldy.Şeýle-de bolsa, bank pudagynda maýa artykmaçlygy bardy we maýa goýmak üçin ýer tapmalydy.
Karzlaryň mukdaryny saklamak üçin käbir täjirçilik banklary karz ülňülerini bilkastlaýyn peseldip başladylar, käbir pes hünärli kompaniýalar hem maksatlaýyn karz toparyna goşuldy, banklar korporatiw müşderiler üçin bäsleşdiler we hatda göterim arzanladyşlaryny teklip edip başladylar.
Netijede bank hasaplaşyklary, kapital zynjyrlary döwülen banklaryň bankrot bolmagy sebäpli çökgünligi hasam güýçlendirip, ýerine ýetirilmedik aktiwleriň ep-esli ýokarlanmagyna sebäp boldy.
Banklaryň arasynda zyýanly bäsdeşligiň öňüni almak we tygşytlamak we karz bazaryny kadalaşdyrmak üçin Federal ätiýaçlyk banky birnäçe karz çäresini girizdi, şolardan biri esasy karz stawkasy - premýer stawkasy.
Bu syýasat, karzlar üçin iň pes göterim derejesi bolup hyzmat etmek üçin ýeke-täk göterim mukdaryny kesgitlemegi goldaýar we bazar tertibini durnuklaşdyrmak üçin banklar iň amatly karz stawkasyndan ýokary karz bermeli.
Baş nyrh nähili hasaplanýar?
Karzyň esasy nyrhy (mundan beýläk LPR diýlip atlandyrylýar), täjirçilik banklarynyň iň ýokary karz derejesi bolan müşderilerine karz almak üçin alýan göterim derejesidir - bu iň karz alýanlar, adatça iň iri korporasiýalardyr.
1930-njy ýyllarda “Wall Street Journal” -yň başlangyjy bilen LPR ABŞ-nyň 30 iri täjirçilik bankyndan 22-23 sitata agramy bilen hasaplandy, bazaryň LPR-ny kesgitlemegiň kadalaryna laýyklykda saýlandy we yzygiderli neşir edildi "Wall Street Journal" gazetiniň kagyz neşirinde we neşir edilen "Prime Rate" bazardaky karz stawkalarynyň iň pes çägini görkezýärdi.
LPR stawkasyny kesgitlemegiň mehanizmi segsen ýyla golaý wagtyň dowamynda ösdi: Aslynda banklaryň köpüsi, banklaryň göterim derejelerini kadalaşdyrmak üçin ýokary erkinlige eýe bolanlarynda, Federal Gaznalaryň Maksat Maksatnamasyna (FFTR) salgylanýar.
Şeýle-de bolsa, 1994-nji ýylda Federal ätiýaçlyk banky täjirçilik banklary bilen LPR-nyň federal gaznalaryň maksatlaýyn nyrhyna doly düzediş görnüşini berjekdigi bilen ylalaşdy, bu formula premýer-ministr = Federal gaznalaryň maksat derejesi + 300 esasy bal.
Bu 300 esasy nokat aralyk baha bolup, premýer hümmeti bilen federal gaznalaryň nyrhynyň arasynda ýaýramagyň 300 esasy nokatdan birneme ýokarda we aşakda üýtgemegine rugsat berilýändigini aňladýar.1994-nji ýyldan bäri döwrüň köp böleginde bu ýaýrama 280 bilen 320 aralygynda boldy.
2008-nji ýyldan başlap, bank pudagy has köp jemlenip, banklaryň köpüsine sanlyja bank tarapyndan gözegçilik edilýändigi sebäpli, LPR üçin sanalan banklaryň sany on adama çenli azaldy, şolardan Wall Streetde çap edilen LPR nyrhlary esasy nyrhlar üýtgänsoň üýtgedi ýedi bankdan üýtgedildi.
Bu sitata mehanizminiň ornaşdyrylmagy bilen täjirçilik banklary premýer-ministri kesgitlemekde özbaşdaklygyny bütinleý ýitirdi.
Näme üçin premýer-ministr bahasy barada alada etmeli?
"Wall Street Journal" tarapyndan neşir edilen "Prime Rate" ABŞ-da göterim derejeleriniň görkezijisidir we banklaryň 70% -den gowragy esasy göterim hökmünde ulanylýar.
Sarp ediş karzlary boýunça göterim derejeleri, adatça, bu esasy stawka esaslanýar we bu nyrh üýtgese, köp sarp edijiler karz kartalarynda, awtoulag karzlarynda we beýleki sarp ediş karzlarynda göterim derejeleriniň üýtgemegini hem görerler.
Justaňy-ýakynda esasy stawkany hasaplamagyň Federal gaznalaryň maksatlaýyn nyrhy + 300 baldan alynýandygyny, “Federal gaznalaryň nyrh nyrhynyň” bolsa Federal ätiýaçlyk gaznasynyň üstümizdäki ýylda ýokarlan göterimine “göterim” bolandygyny belledik.
Federal ätiýaçlyk ulgamy sentýabr aýynda üçünji gezek stawkalary 75 bal ýokarlandyrandan soň, esasy stawka 3% -e çenli ýokarlandy we 3.25% -e çenli ýokarlandy we goşmaça 3% -i goşdy, esasanam bazardaky karz stawkasy üçin iň pes mukdar.
Surat çeşmesi: https://www.freddiemac.com/pmms
Penşenbe güni Freddi Mak 30 ýyllyk ipoteka stawkasynyň ortaça 6,7% bolandygyny habar berdi - bu biziň esasy stawkamyzdan has ýokary.
Aboveokardaky hasaplama, göterimiň ýokarlanmagynyň täsiriniň ipoteka bazaryna şeýle çalt ýetirilendigi barada has gowy düşünje berýär.
Esasy stawkanyň üýtgemegi, her ýyl düzedilýän karz karzlary we esasy stawka bilen gönüden-göni baglanyşykly öý paýy karzlary (HELOCs) ýaly käbir öý karzlaryna has göni täsir eder.
Esasy stawkanyň “geçmiş durmuşyna” düşünenimizden soň, ipoteka stawkasynyň tendensiýasyna gözegçilik etmek has peýdalydyr we Federal ätiýaçlyk ulgamynyň dowam edýän nyrh ýokarlandyryş syýasatyny göz öňünde tutup, karz zerurlygy bolan öý satyn alyjylar ygtybarly wagt ýitirmezlik üçin ir başlamalydyrlar pes nyrh.
Beýannama: Bu makala AAA LENDINGS tarapyndan redaktirlendi;käbir suratlar internetden alyndy, sahypanyň ýagdaýy görkezilmeýär we rugsatsyz gaýtadan çap edilip bilinmez.Bazarda töwekgelçilikler bar we maýa goýumlary seresap bolmaly.Bu makala şahsy maýa goýum maslahatyny düzmeýär, ýa-da belli bir maýa goýum maksatlaryny, maliýe ýagdaýyny ýa-da aýratyn ulanyjylaryň zerurlyklaryny göz öňünde tutmaýar.Ulanyjylar bu ýerdäki pikirleriň, pikirleriň ýa-da netijeleriň aýratyn ýagdaýyna laýykdygyny ýa-da ýokdugyny göz öňünde tutmalydyrlar.Şoňa görä öz töwekgelçiligiňize maýa goýuň.
Iş wagty: 11-2022-nji oktýabr